Đến nội dung

Hình ảnh

Tính cửu chương 9 bằng tay

- - - - -

  • Please log in to reply
Chủ đề này có 2 trả lời

#1
thuvientoanhoc

thuvientoanhoc

    Lính mới

  • Thành viên
  • 2 Bài viết
Ở Việt Nam, người xưa chẳng có máy tính bỏ túi mà người có bàn tính không nhiều. Người xưa dùng hai bàn tay để làm phép tính đơn giản như cộng – trừ - nhân – chia. Vậy người xưa tính cửu chương 9 bằng tay như thế nào ?

Flash minh hoa

Với 9 x 1 : xòe hai bàn tay ngửa ra, tất nhiên có mười ngón tay. Khi nhân 1 thì cúp ngón tay cái bên bàn tay trái lại. Còn lại 9 ngón tay. Vậy 9 x 1 = 9.
Với 9 x 2 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 2 thì đếm từ ngón cái của bàn tay trái đến ngón trỏ là (1-2), cúp ngón tay trở bên bàn tay trái lại. Còn lại 1 ngón tay cái bàn tay trái chỉ hàng chục, 8 ngón còn lại sau cúp ngón tay trỏ bên bàn tay trái là hàng đơn vị. Vậy 9 x 2 = 18.
Với 9 x 3 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 3 thì đếm từ ngón cái của bàn tay trái đến ngón giữa là (1-3), cúp ngón tay giữa ở bàn tay trái lại. Bên trái ngón giữa bàn tay trái có 2 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 7 ngón tay bên phải ngón giữa đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 3 = 27.
Với 9 x 4 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 4 thì đếm từ ngón cái của bàn tay trái đến ngón áp út là (1-4), cúp ngón tay áp út ở bàn tay trái lại. Bên trái ngón áp út bàn tay trái có 3 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 6 ngón tay bên phải ngón áp út đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 4 = 36.
Với 9 x 5 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 5 thì đếm từ ngón cái của bàn tay trái đến ngón út là (1-5), cúp ngón tay út ở bàn tay trái lại. Bên trái ngón út bàn tay trái có 4 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 5 ngón tay bên phải ngón út đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Vậy 9 x 5 = 45.
Với 9 x 6 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 6 thì đếm đến ngón út của bàn tay phải là (1-6), cúp ngón tay út ở bàn tay phải lại. Bên trái có 5 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 4 ngón tay bên phải ngón út đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 6 = 54.
Với 9 x 7 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 7 thì đếm đến ngón áp út của bàn tay phải là (1-7), cúp ngón tay áp út ở bàn tay phải lại. Bên trái có 6 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 3 ngón tay bên phải áp ngón út đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 7 = 63.
Với 9 x 8 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 8 thì đếm đến ngón giữa của bàn tay phải là (1-8), cúp ngón tay giữa ở bàn tay phải lại. Bên trái có 7 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 2 ngón tay bên phải ngón giữa đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 8 = 72.
Với 9 x 9 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 9 thì đếm đến ngón trở của bàn tay phải là (1-9), cúp ngón tay trỏ ở bàn tay phải lại. Bên trái có 8 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, 1 ngón tay bên phải ngón trỏ đang xòe ra chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 9 = 81.
Với 9 x 10 : Xòe hai bàn tay ngửa ra, khi nhân 10 thì đếm đến ngón cái của bàn tay phải là (1-10), cúp ngón tay cái ở bàn tay phải lại. Bên trái có 9 ngón tay đang xòe ra chỉ hàng chục, bên phải ngón cái không có ngón tay nào đang xòe chỉ hàng đơn vị. Như vậy ta biết 9 x 10 = 90.

Tính cửu chương 9 bằng tay thật đơn giản.

Nguồn gốc bài viết Sách : Giai thoại Toán học
Website gửi bài : http://thuvientoanhoc.com

#2
thuantd

thuantd

    Chấm dứt 5 năm (2003 - 2008) gắn bó...

  • Hiệp sỹ
  • 1251 Bài viết

Ê, cái bài này có trong sách nước ngoài ko? hay chỉ trong sách Việt? ai up bài này, gặp riêng mình để hỏi một chút về cái này......liên lạc nick [email protected]

Ở đây, tôi sẽ bổ sung cơ toán học của bài viết ở trên. Đã biết, một số chỉ chia hết cho 9 khi và chỉ khi tổng các chữ số của nó chia hết cho 9. Dễ dàng thấy được với các số từ 1 đến 90 mà chia hết cho 9 thì tổng các chữ số của nó không vượt quá 10 và chỉ có nhiều nhất 2 chữ số (ở đây, bảng cửu chương chỉ giới hạn đến nhân với 10). Như vậy, tổng số các ngón tay xòe ra phải là 9 và ta có thể thực hiện được bằng cách đưa các ngón tay ra.
Một điều khá thú vị (làm cơ sở cho bài viết mở đầu topic) là nếu 9 nhân với n (n từ 2 đến 9) thì hàng chục của kết quả chính là n-1. Do chỉ sử dụng 9 ngón, nên sẽ "thừa" ra 1 ngón, và ta lấy ngón ấy làm ngăn cách giữa hàng chục và hàng đơn vị. Từ đó, mới có việc xòe ngay n-1 ngón tay liền nhau (tính từ bên phải) (khi nhân với n) và chỉ bỏ ngón tiếp theo không xòe... Nhìn vào đếm thì thấy ngay kết quả.
Mà có cần thiết phải đưa ngón tay ra không nhỉ? Không lẽ khi biết tổng hai chữ số bằng 9 và chữ số hàng chục cũng đã biết mà không tính được chữ số hàng đơn vị sao? http://diendantoanho...tyle_emoticons/default/beat.gif

#3
canletgo

canletgo

    Sĩ quan

  • Thành viên
  • 389 Bài viết

bảng cửu chương có gì khó nhớ mà phải dùng 9 ngón tay


Alpha $\alpha$ 





1 người đang xem chủ đề

0 thành viên, 1 khách, 0 thành viên ẩn danh