Lần cuối cùng lạm phát trên toàn thế giới rất cao (trên 10%) là năm 1970 (là kết quả của vụ khủng hoảng dầu đầu tiên) và vào năm 1980 (khi lạm phát đã tăng, rất khó để loại bỏ). Kể từ đó lạm phát đã xuống khá thấp – khoảng 3% ở hầu hết những nơi có nền kinh tế lớn.
Năm 2007, lạm phát cao bất thường tại Trung Quốc và Ấn Độ khi hai nước này tăng giá thức ăn, dầu và vật liệu xây dựng trên toàn thế giới.
Hiện nay, ở nhiều nước lạm phát đã trên 5%. Ví dụ lạm phát ở Việt Nam là 27.5%, đây là trường hợp tệ nhất Châu Á.
I. VẬY LẠM PHÁT LÀ GÌ?
Ảnh hưởng của lạm phát là làm giảm giá trị đồng tiền khoảng một số phần trăm nhất định mỗi năm.
Do đó, ta ví dụ: Nếu ngày nay chúng ta có thể mua một cậy kem với giá khoảng 1 đô la và lạm phát ở mức 10%, thì sau một năm kể từ bây giờ chúng ta sẽ cần 1.10% để mua cùng một cây kem, và sau khoảng 7 năm nữa, bạn cần 2 đô la để mua cây kem đó. Nói một cách khác, giá trị đồng tiền của bạn đã giảm đi một nửa. Ta có một lượng $\left( A \right)~$là số tiền cần có sau khoảng thời gian$~t$ xác định bởi phương trình:
$$A={{\left( 1+0.10 \right)}^{t}}$$
Biểu đồ sau đây cho thấy các trường hợp lạm phát ở mức 10%. Trong đó những đường cong màu xanh biểu thị số tiền mà chúng ta sẽ cần để mua một cây kem trong thời gian 10 năm. Những đường thẳng màu đỏ cho biết phải mất bao lâu để tiền của chúng ta bị mất đi một nửa giá trị (chỉ hơn 7 năm nữa).
Tổng quát, nếu chúng ta cần $P$ đô la để mua một cái gì đó ngay bây giờ, và lạm phát đang ở mức r%, khi đó số tiền chúng ta cần để mua các mặt hàng tại thời điểm $t$ xác định bởi:
$$A=P{{\left( 1+r \right)}^{t}}$$
Đường cong kết quả là ví dụ về sự tăng trưởng theo cấp số mũ. Đây là sự tăng trưởng mà lúc đầu chậm, sau đó tốc đô tăng nhanh theo thời gian.
Một ví dụ khác của sự tăng trưởng theo cấp số mũ đó là bạn quan tâm mình kiếm được bao nhiêu trong tài khoản ngân hàng, hay tốc độ tăng trưởng dân số.
II. LẠM PHÁT 100%
Bây giờ chuyện gì sẽ xảy ra nếu lạm phát là 100%? Điều này có nghĩa rằng chỉ mất 1 năm, tiền sẽ mất đi một nửa giá trị. Trong trường hợp này chúng ta có:
$$A={{\left( 1+1 \right)}^{t}}={{2}^{t}}$$
Trong biểu đồ bên dưới, đường cong màu đen đại diện cho lạm phát 100%. Chúng ta có thể thấy rằng sau 1 năm, giá của cây kem là 2 đô la, và sau 2 năm chúng ta cần phải trả 4 đô la để mua cây kem đó. Đường cong màu xanh để ta so sánh với lạm phát khi dang ở mức 10%.
Bây giờ chúng ta hãy phóng to ra và nhìn xem chuyện gì sẽ xảy ra sau khoảng thời gian 10 năm nữa trong trường hợp lạm phát ở mức 10% và 100%. Chúng ta có thể thấy rằng sau hon 4 năm, chúng ta sẽ cần 20 đô la để mua một cây kem. Sau 6 năm nữa, chúng ta cần nhiều hơn 50 đô la.
Chúng ta sử dụng thuật ngữ siêu lạm phát khi giá cả ở mức không thể kiểm soát được như thế này. Hãy xem siêu lạm phát sẽ gây ra những gì.
III. ẢNH HƯỞNG SIÊU LẠM PHÁT
Tại Đức, siêu lạm phát xảy ra trong những năm 1920. Ở một giai đoạn, khi mọi thứ trở nên tồi tệ, họ cần phải in tờ 100 nghìn tỷ (${{10}^{20}}$) Deutsche Mark. Mỗi ngày giá lại tăng 50% và người lao động được trả tiền gấp đôi mỗi ngày. Họ dành khoảng thời gian ăn trưa và tối để chở lương của mình về (thường chở bằng xe cút kít) và họ mua bất cứ thứ gì họ có thể mua.
Tiền đã trở nên không còn giá trị. Tiền dần rẻ đến mức có thể dùng để đốt cháy sưởi ấm hơn là mua củi để dùng. Dưới đây là ảnh của một người phụ nữ Đức đang nhồi nhét những tờ tiền giấy vô giá trị vào lò sưởi của mình ở những năm 1923.
Sau thế chiến thứ II, Hungary đã đến mức siêu lạm phát và cứ sau 15 giờ thì giá cả ở các cửa hàng lại tăng lên gấp đôi.
IV. SIÊU LẠM PHÁT Ở ZIMBABWE - HIỆN TẠI.
Nhưng thật tiếc khi nghĩ về Zimbabwe, chính phủ nước này không đủ năng lực, dẫn đến lạm phát hiện nay ở mức 2.2 triệu %. Giá trị đồng tiền đang giảm mạnh và chính phủ phải tiếp tục thêm những số không vào những tờ giấy bạc chỉ nhằm cầm chừng. Cuối cùng thì đã có quá nhiều số không và điều này trở nên hoàn toàn không thực tế. Do đó, chính phủ Zimbabwe đã đưa ra một tờ tiền mới, bỏ 10 số không trên đồng tiền. 10 tỷ đô la Zimbabwe trước đây giờ chỉ còn Z1 đô la.
Để minh họa cho lạm phát 2.2 triệu phần trăm, ta cần phải vẽ đường cong:
$$A={{\left( 1+22000 \right)}^{t}}$$
Chúng ta có thể nhìn thấy từ những đường cong màu đỏ, lạm phát đang ở mức 2.2 triệu phần trăm, giá cho 1 cây kem ở mọi thời điểm lên đến 50 đô la. Sau 1 năm, chúng ta cần 22001 đô la.
Chúng ta hãy thay đổi tỉ lệ trục tung để xem số tiền cần thiết để mua một cái gì đó. Hiện nay các trường hợp lạm phát ở mức 10% và 100% xuất hiện bằng phẳng và chúng ta thấy rằng các đường cong lạm phát màu đỏ của Zimbabwe cho biết chúng ta cần 1 triệu đôla cho 1 cây kem ở khoảng thời gian đầu trong những năm thứ 2. Đến cuối năm thứ 2, giá cây kem sẽ là 484 triệu đô la.
Chúng ta có thể thấy rằng có một số thông tin khó để biểu diễn trên đồ thị. Các trường hợp lạm phát 10% và 100% đã biến mất và trường hợp ở Zimbabwe đã vượt qua khỏi đỉnh của đồ thị trước khi đến điểm 2 năm.
V. ĐỒ THỊ SEMI - LOG BIỂU DIỄN SIÊU LẠM PHÁT Ở ZIMBABWE
Nếu chúng ta sử dụng thang đo logarithn trên trục tung, chúng ta có thể nhìn thấy các thông tin dễ dàng hơn rất nhiều.
Hiện nay mỗi đường cong đã xuất hiện như một đường thẳng và chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy những ảnh hưởng tương đối của các mức lạm phát 10%, 100% và 2.2 triệu %.
VI. TẠI SAO TẤT CẢ ĐIỀU NÀY QUAN TRỌNG?
Khi nền kinh tế vượt khỏi tầm kiểm soát thường sẽ xảy ra tình trạng bất ổn về dân sự và điều này có thể dẫn đến chiều tranh. Siêu lạm phát ở Đức trong những năm 1920 đã phá hủy cuộc sống của tầng lớp trung lưu, vì vậy nhiều khả năng họ sẽ gia nhập vào tổ chức Đảng Nazi vì đây là nơi duy nhất dường như đem đến cho họ một số hy vọng.
Và hôm nay, ở Zimbabwe nhiều vấn đề đã xảy ra thậm chí tồi tệ hơn do ảnh hưởng của siêu lạm phát. Tôi cầu mong họ sẽ ổn.
Nguồn: http://www.intmath.c...rinflation-1330
Người dịch: Lê Thị Tuyết Nhung - Thành viên Chuyên san EXP.
Bài viết đã được chỉnh sửa nội dung bởi hoangtrong2305: 22-11-2015 - 22:55
Visit my 
