cac bac co ai cop bai toi yeu em cua puskin thi post len cho moi nguoi cung thuong thuc nhe.
#21
Đã gửi 06-05-2006 - 20:54
cobonla
-
- Thành viên
-
- 31 Bài viết
ngày mai trời lại sáng
EM thường tha thẩn lúc nào nhớ
VẪN hái bằng lăng lúc hè về
YÊU loài hoa dại mang màu tím
ANH biết không anh tím dại khờ!!!
^^***^^***^^***
VẪN hái bằng lăng lúc hè về
YÊU loài hoa dại mang màu tím
ANH biết không anh tím dại khờ!!!
^^***^^***^^***
#22
Đã gửi 14-05-2006 - 00:00
phudu
-
- Thành viên
-
- 49 Bài viết
Binh nhất
Câu chuyện Sơn Tinh - Thủy Tinh đã khá quen thuộc với mỗi người chúng ta. Dẫu biết những nhân vật Sơn Tinh, Thủy Tinh có vẻ như không có thật hoặc đã được thần thánh hóa nhưng qua những tình tiết khéo léo, câu chuyện vẫn hấp dẫn và lý giải được phần nào các hiện tượng tự nhiên. Đối với những người nông dân chân chất, bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, chờ đợi miếng ăn khi lúa chín vàng đồng thì những hành động trả đũa của nhân vật Thủy Tinh thật là đáng ghét bởi nỗi oán giận của chàng đã làm những người vô can đau khổ. Người ta có thể dễ dàng cảm thông với nhân vật Sơn Tinh - nhân vật của chính nghĩa, hóa thân của con người, ủng hộ chàng đấu tranh chống lại Thủy Tinh, kẻ gây ra tai ương cho mọi người. Chính vì thế, bài thơ ìNỗi lòng Thủy Tinh” đã gây cho tôi một sự bất ngờ. Qua những lời thơ, tôi cảm thấy dường như tác giả đã hóa thân và mượn lời của nhân vật Thủy Tinh - kẻ thua cuộc - để bày tỏ nỗi lòng của mình:
Khi nỗi cô đơn đã trở thành biển cả
Anh hoá thân vô cảm tự xa xưa
Thì không hẹn, cớ sao em lại đến
Dấu chân in thành nhịp tương tư
Bởi lẽ cái duyên, cái số, chàng trai quen sống cảnh cô đơn một mình để lo cho sự nghiệp nay đã nhận ra mình không phải kẻ vô tình. Những nấc thang tột cùng của danh vọng, sự nghiệp trong cũng không thể mang đến cho chàng hạnh phúc khi thiếu vắng tình yêu. Người ta bảo khi yêu nhau sẽ muốn dành cho nhau những gì tốt đẹp nhất mà mình hiện có thật không sai khi chàng:
Sẵn sàng đánh đổi mọi vàng son vương phủ
Để được một lần làm nỗi nhớ trong nhau
Đáng buồn thay, khi nhận ra mình đã sai lầm khi chỉ vùi đầu cho công danh, sự nghiệp và con tim đã có những nhịp đập khác thường thì cho dù:
Đã đổi hết những giàu sang quyền lực
Lấy một lần yêu - một lần đến…. muộn màng
Không có nỗi đau nào đau bằng nhận ra sự thật, cái mình cần nhất một cách muộn màng. Khi đứng nhìn ìKiệu người ta đã đón em về trước”, có mấy ai không cảm thấy đau lòng? Con tim tan vỡ khiến người ta mất đi niềm tin, hi vọng và đôi khi còn không thiết sống:
Giá được vỡ tan như là xác pháo
Tiễn kiệu em đi về phía không anh
Những lúc yếu lòng đấy, người ta dễ có những hành động bột phát, thiếu suy nghĩ và thậm chí còn muốn trả thù vì cõi lòng bị tổn thương. Cùng một thất bại, nỗi đau những mức độ ảnh hưởng của nó lên mỗi người có thể khác nhau xa, nên không khó để hiểu được tâm trạng của Sơn Tinh lúc ấy:
Em đừng trách nếu anh làm giông bão
Chút lệ buồn của kẻ đến sau
Chỉ một chút thôi ư? Dường như tác giả đã cố tình nói giảm hay nỗi đau của chàng quá lớn, nên dù đã cố nuốt nước mắt vào trong tim thì vẫn còn những giọt trào rơi ra ngoài. Có lẽ là nỗi đau, mất mát lớn quá bởi con tim chàng đã khóc hết nước mắt, và một con người thành công trong sự nghiệp như chàng đã biết thế nào là vị đắng, là thất bại trong tình yêu:
Nước mắt cằn khô tim chúa tể
Một chữ tình sao đẳng quá Mị Nương ơi?!?
Chấp nhận thất bại ngay từ đầu ư? Dường như chàng không thể nên đã tự an ủi mình rằng nàng cũng đã từng có ý, có chút tình cảm với chàng, còn chàng lại nhút nhát, không dám thổ lộ nỗi lòng mình nên mới ra cơ sự:
Anh quá chậm mà em thì đang vội
Em đã chờ anh đến phút cuối cùng
Anh cứ giấu những điều định nói
Thủy Tinh ơi, xe đã thắng ngựa rồi!
Trong tình yêu, bao giờ cũng cần có thử thách, nhưng thử thách với chàng lớn quá. Thử thách thực sự trở thành một rào cản ngăn cách Thủy Tinh và Mỵ Nương đến với nhau nhưng Thủy Tinh vẫn cố gắng, quyết tâm để vượt qua và không trách giận bất kỳ ai:
Chưa ai trách vua Hùng Vương thiên vị
Nỗi lòng con oán cha mẹ bao giờ...
Mỵ Nương hỡi dù cho anh phải chết
Không có gì ngăn cách được trái tim
Ai có thể trách than người lỗi hẹn
Vì Vua cha, lễ vật phải kiếm tìm
Điều đó càng chứng tỏ tình yêu của chàng là hết sức mạnh liệt. Chàng đã phải vượt qua nhiều thử thách, vượt qua chính bản thân mình để có thể hoàn thành những thử thách được giao.
Đọc đến đây, ta cũng có thể thông cảm phần nào nỗi lòng của Thủy Tinh. Tình cảm của chàng dành cho Mỵ Nương là có thật, mãnh liệt. Những gì chàng làm vì Mỵ Nương đáng quý và có giá trị hơn nhiều lần so với Sơn Tinh. Ắt hẳn khi biết, Mỵ Nương sẽ cảm động và không đến nỗi vô tâm với chàng. Nhưng tiếc thay, việc hôn nhân của con cái lại do cha mẹ sắp đặt, quyết định của cha mẹ là quyết định cuối cùng. Là một người con có hiếu, lại chịu ảnh hưởng của những định kiến xã hội, ràng buộc lễ giáo – những thứ rào cản vô hình mà nàng khó có thể vượt qua - nên nàng chỉ biết cúi đầu lắng nghe, tuân theo sự sắp đặt, không phản kháng cho dù:
Cuộc thi tài dường như trong sắp đặt
Để cuối cùng kẻ bại trận là anh
Nhìn em bước theo người trong nuối tiếc
Anh nghẹn lời trút giận núi rừng xanh...
Đau đớn khi nhận ra sự thật phũ phàng, nỗi đau trong lòng Thủy Tinh dâng tràn thành nỗi hận... Nhưng có nên không khi lúc đầu sẵn sàng dành cho nhau những gì tốt đẹp nhất, sau lại trở mặt hận thù? Cũng thật khó nói, và tôi chỉ mong sao mình sẽ không rơi vào tình cảnh của Thủy Tinh. Mối tình tay ba, thật khó để có một kết thúc có hậu cho cả ba người...
Khi nỗi cô đơn đã trở thành biển cả
Anh hoá thân vô cảm tự xa xưa
Thì không hẹn, cớ sao em lại đến
Dấu chân in thành nhịp tương tư
Bởi lẽ cái duyên, cái số, chàng trai quen sống cảnh cô đơn một mình để lo cho sự nghiệp nay đã nhận ra mình không phải kẻ vô tình. Những nấc thang tột cùng của danh vọng, sự nghiệp trong cũng không thể mang đến cho chàng hạnh phúc khi thiếu vắng tình yêu. Người ta bảo khi yêu nhau sẽ muốn dành cho nhau những gì tốt đẹp nhất mà mình hiện có thật không sai khi chàng:
Sẵn sàng đánh đổi mọi vàng son vương phủ
Để được một lần làm nỗi nhớ trong nhau
Đáng buồn thay, khi nhận ra mình đã sai lầm khi chỉ vùi đầu cho công danh, sự nghiệp và con tim đã có những nhịp đập khác thường thì cho dù:
Đã đổi hết những giàu sang quyền lực
Lấy một lần yêu - một lần đến…. muộn màng
Không có nỗi đau nào đau bằng nhận ra sự thật, cái mình cần nhất một cách muộn màng. Khi đứng nhìn ìKiệu người ta đã đón em về trước”, có mấy ai không cảm thấy đau lòng? Con tim tan vỡ khiến người ta mất đi niềm tin, hi vọng và đôi khi còn không thiết sống:
Giá được vỡ tan như là xác pháo
Tiễn kiệu em đi về phía không anh
Những lúc yếu lòng đấy, người ta dễ có những hành động bột phát, thiếu suy nghĩ và thậm chí còn muốn trả thù vì cõi lòng bị tổn thương. Cùng một thất bại, nỗi đau những mức độ ảnh hưởng của nó lên mỗi người có thể khác nhau xa, nên không khó để hiểu được tâm trạng của Sơn Tinh lúc ấy:
Em đừng trách nếu anh làm giông bão
Chút lệ buồn của kẻ đến sau
Chỉ một chút thôi ư? Dường như tác giả đã cố tình nói giảm hay nỗi đau của chàng quá lớn, nên dù đã cố nuốt nước mắt vào trong tim thì vẫn còn những giọt trào rơi ra ngoài. Có lẽ là nỗi đau, mất mát lớn quá bởi con tim chàng đã khóc hết nước mắt, và một con người thành công trong sự nghiệp như chàng đã biết thế nào là vị đắng, là thất bại trong tình yêu:
Nước mắt cằn khô tim chúa tể
Một chữ tình sao đẳng quá Mị Nương ơi?!?
Chấp nhận thất bại ngay từ đầu ư? Dường như chàng không thể nên đã tự an ủi mình rằng nàng cũng đã từng có ý, có chút tình cảm với chàng, còn chàng lại nhút nhát, không dám thổ lộ nỗi lòng mình nên mới ra cơ sự:
Anh quá chậm mà em thì đang vội
Em đã chờ anh đến phút cuối cùng
Anh cứ giấu những điều định nói
Thủy Tinh ơi, xe đã thắng ngựa rồi!
Trong tình yêu, bao giờ cũng cần có thử thách, nhưng thử thách với chàng lớn quá. Thử thách thực sự trở thành một rào cản ngăn cách Thủy Tinh và Mỵ Nương đến với nhau nhưng Thủy Tinh vẫn cố gắng, quyết tâm để vượt qua và không trách giận bất kỳ ai:
Chưa ai trách vua Hùng Vương thiên vị
Nỗi lòng con oán cha mẹ bao giờ...
Mỵ Nương hỡi dù cho anh phải chết
Không có gì ngăn cách được trái tim
Ai có thể trách than người lỗi hẹn
Vì Vua cha, lễ vật phải kiếm tìm
Điều đó càng chứng tỏ tình yêu của chàng là hết sức mạnh liệt. Chàng đã phải vượt qua nhiều thử thách, vượt qua chính bản thân mình để có thể hoàn thành những thử thách được giao.
Đọc đến đây, ta cũng có thể thông cảm phần nào nỗi lòng của Thủy Tinh. Tình cảm của chàng dành cho Mỵ Nương là có thật, mãnh liệt. Những gì chàng làm vì Mỵ Nương đáng quý và có giá trị hơn nhiều lần so với Sơn Tinh. Ắt hẳn khi biết, Mỵ Nương sẽ cảm động và không đến nỗi vô tâm với chàng. Nhưng tiếc thay, việc hôn nhân của con cái lại do cha mẹ sắp đặt, quyết định của cha mẹ là quyết định cuối cùng. Là một người con có hiếu, lại chịu ảnh hưởng của những định kiến xã hội, ràng buộc lễ giáo – những thứ rào cản vô hình mà nàng khó có thể vượt qua - nên nàng chỉ biết cúi đầu lắng nghe, tuân theo sự sắp đặt, không phản kháng cho dù:
Cuộc thi tài dường như trong sắp đặt
Để cuối cùng kẻ bại trận là anh
Nhìn em bước theo người trong nuối tiếc
Anh nghẹn lời trút giận núi rừng xanh...
Đau đớn khi nhận ra sự thật phũ phàng, nỗi đau trong lòng Thủy Tinh dâng tràn thành nỗi hận... Nhưng có nên không khi lúc đầu sẵn sàng dành cho nhau những gì tốt đẹp nhất, sau lại trở mặt hận thù? Cũng thật khó nói, và tôi chỉ mong sao mình sẽ không rơi vào tình cảnh của Thủy Tinh. Mối tình tay ba, thật khó để có một kết thúc có hậu cho cả ba người...
Lại 1 bài thơ từ truyện nữa . Bài này cũng hay ra phết
NỖI LÒNG THỦY TINH
Khi nỗi cô đơn đã trở thành biển cả
Anh hoá thân vô cảm tự xa xưa
Thì không hẹn, cớ sao em lại đến
Dấu chân in thành nhịp tương tư
Thuỷ Tinh vẫn làm vua nơi điện cũ
Vô cảm bao năm giờ chợt biết đớn đau
Sẵn sàng đánh đổi mọi vàng son vương phủ
Để được một lần làm nỗi nhớ trong nhau
Một lần qua làm sao em biết được
Phía sau mình có kẻ chót đa mang
Đã đổi hết những giàu sang quyền lực
Lấy một lần yêu - một lần đến…. muộn màng
Kiệu người ta đã đón em về trước
(Thôi thế ngàn năm cũng vẫn chỉ một mình)
Giá được vỡ tan như là xác pháo
Tiễn kiệu em đi về phía không anh
Bao lễ vật trả về nguyên vẹn
Vì có bao giờ đón được em đâu
Em đừng trách nếu anh làm giông bão
Chút lệ buồn của kẻ đến sau
….Chuyện cổ tích giữa đất liền và biển
Có bao giờ hết được đâu em…”
Ai chẳng biết mênh mông là lòng bể
Thủy Tinh ơi biển mặn muối ngàn đời
Nước mắt cằn khô tim chúa tể
Một chữ tình sao đẳng quá Mị Nương ơi?!?
Anh quá chậm mà em thì đang vội
Em đã chờ anh đến phút cuối cùng
Anh cứ giấu những điều định nói
Thủy Tinh ơi, xe đã thắng ngựa rồi!
Nước mắt lòng mặn quá Mị Nương ơi
Đâu ai hay nàng hiểu hay không hiểu
"Voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao"
Sao không phải là ngọc trai, là san hô cát biển???
Em có cần đâu voi chín ngà
Chỉ mong anh có trái tim mạnh mẽ
Chưa ai trách vua Hùng Vương thiên vị
Nỗi lòng con oán cha mẹ bao giờ...
Chuyện ngàn năm nhạo báng với chê cười
Đâu ai thấy Thủy Tinh nơi xứ sở
Làm bão tố che trái tim lạnh giá
Lặng lẽ buồn với sầu muộn tương tư...
Gửi gió ngàn bay tìm hộ người thương
Núi non chập trùng Mị Nương nơi đâu
Chỉ biết muôn đời dưới biển thẳm sâu
Ngàn năm... ngàn năm có Thủy Tinh vẫn đợi
Mỵ Nương hỡi dù cho anh phải chết
Không có gì ngăn cách được trái tim
Ai có thể trách than người lỗi hẹn
Vì Vua cha, lễ vật phải kiếm tìm
Cuộc thi tài dường như trong sắp đặt
Để cuối cùng kẻ bại trận là anh
Nhìn em bước theo người trong nuối tiếc
Anh nghẹn lời trút giận núi rừng xanh...
Kiệu Sơn Tinh đã đưa em về trước
Anh muộn màng mất em trong đớn đau
Xin đừng trách nếu anh làm giông tố
Nỗi hận thù của kẻ đến sau...
Lời Thuỷ Tinh ôi sao cay đắng
Để ngàn đời vẫn mãi âm vang
Mỗi mùa nước dâng mỗi mùa bão tố
Nghìn năm sau vẫn còn nhớ đến nàng...
Giang Tuấn Đạt
Bài viết đã được chỉnh sửa nội dung bởi phudu: 15-05-2006 - 23:16
...Tại vầng trăng, tại em hay tại anh?
Tại sang đông không còn hoa sữa,
Tại nhiều lắm, tại gì không biết nũa,
Tại con bướm vàng có cánh nó bay...
Tại sang đông không còn hoa sữa,
Tại nhiều lắm, tại gì không biết nũa,
Tại con bướm vàng có cánh nó bay...
#23
Khách- Guest_*
Đã gửi 22-05-2006 - 15:06
Khách- Guest_*
Khách- Guest_*
-
- Khách
Một bài thơ đẹp và cảm động .
Ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa ...
Nguyễn Duy
Bần thần hương huệ thơm đêm
khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn
chân nhang lấm láp tro tàn
xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đào
nón mê thay nón quai thao đội đầu
rối ren tay bí tay bầu
váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò ... sung chát đào chua ...
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm...
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ ... mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
Nhìn về quê mẹ xa xăm
lòng ta -- chỗ ướt mẹ nằm đêm xưa
ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
miệng nhai cơm búng , lưỡi lừa cá xương
Saigon, Mùa thu 1986
-------------------------------------
Tuy không phải là người chuyên đọc và phê binh hoặc giới thiệu thơ, càng không phải là người yêu thơ văn, nhưng ý nghĩa bài thơ đã thật sự gieo vào tâm khảm người đọc về một ý niệm – giá trị tuyệt vời, tạo nên sức sống cho bài thơ mà việc làm, tìm tòi của tôi – như vừa nói – xuất phát cũng từ đó. Mãi cho đến gần đây, qua làn sóng Ðài Tiếng nói Việt Nam, qua giọng ngâm của Nghệ sĩ Trần Thị Tuyết, khiến cảm niệm ai hoài, nhân tiết hội Vu Lan thêm rạo rực. Và tôi nhận thấy không thể không giãi bày sự cảm niệm riêng tư ấy.
Nhà thơ Nguyễn Duy có lẽ đi từ ca dao được mẹ ru bên cánh võng thử ấu thơ, nêu trong tâm khảm đã bật ra bao nỗi lòng bằng chính lời ru, và đã được lấy tựa đề cho bài thơ ìNgồi buồn nhớ mẹ ta xưa, miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương”. Bài thơ được bắt đầu bằng sự sâu lắng hết sức thiêng liêng, mênh mông gợi lên cho ta một khoảng không gian rộng lớn, làm lộ rõ nét cô đơn của đứa con mồ côi vừa mất mẹ:
Bần thận hương huệ thơm đêm
Khói nhang vẽ nẻo đường lên Niết bàn
Chân nhang lắm láp tro tàn
Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào.
Tại sao lại phải là ìkhói nhang” mà không là ánh nến mới có thể ìvẽ nẻo đường kên Niết bàn”? Giữa khói nhang và Niết bàn trong bài thơ đủ nói lên tập quán dân tộc với chân lý Phật giáo, dù Niết bàn với ý nghĩa Phật học không là điều đơn giản. Theo tinh thần Hoa Nghiêm thì Niết bàn không xảy ra trong thế giới khách quan mà chỉ xảy ra trong thế giới nhận thức. Bằng con mắt tục đế, chúng ta dễ dàng hiểu được Niết bàn trong thơ Nguyễn Duy, có nghĩa là một vị trí – địa danh xứng đáng đối với tấm lòng hiếu thảo của người con dành cho người mẹ, nên chúng ta chấp nhận được. Và có lẽ như biết được ý nghĩa trên nên Nguyễn Duy phải nói ìvẽ nẻo đường lên Niết bàn”. Nhìn thấy ìchân nhang lấp láp tro tàn” là một hình tượng tất yếu về một kiếp đời thọ nghiệp; nó còn nói lên cái bóng, công ơn lao nhọc cả cuộc đời của mẹ một cách cô đọng, thay vì tác giả phải kể lể bằng nhiều hình ảnh khác như ìcánh cò lặn lội...”v.v...
Mẹ ta không có yếm đào
Nón mê thay nón quan thao đội đầu
Rối ren tay bí tay bầu
Váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu bốn mùa.
Từ trước đến nay, tuy tự nhận mình là một người ít khi tiếp xúc với thơ văn, nhưng tôi vẫn chưa thấy có moọt áng văn thơ nào ca ngợi – tả tỉ mỉ về một người mẹ giàu sang, chân tay cắt móng gọn gàng, mắt mũi đầy ắp silicon đặc sệt; chỉ là những bà mẹ nghèo, tần tảo, chai sần da sạm với đôi quang gánh đè nặng bờ vai lao nhọc. Ai đã từng thấy được dây bí, dây bầu, dây mướp leo với vô số tay quăng bám chặt và rẽ ngọn trăm hướng để giữ cho thân mình đủ sức mang nặng những đứa con - những trái đậu lủng lẳng, lúc nào, cũng ghì nặng thân dây... mới cảm nhận được câu thơ của Nguyễn Duy đến nao lòng, và thầm thán phục sự ví von tài tình – tuyệt vời của nhà thơ. Không phải của đất nước ta vốn có truyền thống văn minh nông nghiệp, mà khi nói về ìnhuộm bùn”, tức là làm ruộng, cuốc đất, trồng cây; đó chỉ là một sự hiểu biết, hàm sức về tình mẹ phương Ðông, muốn tự mình nuôi dạy con cái, chịu đựng tất cả lao nhọc để cho con khôn lớn; không dựa dẫm vào bảo hiểm, nhà trẻ, cấp dưỡng hoặc phó mặc cho xã hội, nhà trường. Màu nâu còn là màu của đất, mà đất thì được tắm mát bởi nhân duyên của bốn mùa nhiết đới vốn hằng gian khổ. Người học Phật còn ìđi sâu” vào lòng đất hơn bằng tư tưởng tuyệt vời của Tâm địa quán; nó sinh ra tất cả và nó ôm ấp tất cả (Chúng sinh chi tâm du như đại địa, ngũ cốc – ngũ quả tùng đại địa sanh). Kể cả cái tâm của tam giới cũng chỉ là 3 tên của đất (Dĩ thử nhân duyên tam giới, duy tâm tam danh chi địa). Phải chăng do các yếu tố chân lý đó nên chư Tổ truyền thừa xứ ta xưa kia đã khéo chọn màu nâu để hàng Tăng lữ mặc, ngầm nhắc nhở về một duyên sanh, một ứng dụng tùy cơ cho đạo Phật Việt Nam.
Cái cò – sung chát – đào chua
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
Những lời tiêu biểu trong các bài hát ru, còn là những kỷ niệm tuổi thơ, đưa vào trong miệng bắt đầu kể thứ gì đang nắm được trong tay, và còn mãi tiếc nuối, nên thay vì ìcây cải về trời”, ta nghe như lời ru rất thiêng liêng phải được bay về trời, cao mãi, cao vút. Vì thế mà bàn chân ta dong ruổi với gói hành tràng mang theo đó là những lời mẹ ru; lỡ mai ta nằm xuống thì vẫn còn đó, còn hoài với đạo lý thế nhân: những lời ru.
Bao giờ cho đến mùa Thu
Trái hồng, trái bưởi đãnh đu giữa rằm.
Nhà thơ Nguyễn Duy chắc lúc tuổi thơ được thừa hưởng những kỷ niệm vui buồn dưới tàn cây trong vườn nhà, mùa nào thức ấy cho nên luôn nhìn được những quả trái trên cành mà mẹ dành chờ qua rằm cúng Phật, cúng tổ tiên hoặc đem bán đổi gạo. Riêng tôi, ìnhững trái hồng, trái bưởi đánh đu giữa rằm” là kỷ niệm về một cách lễ nghĩa mẹ dạy ìđể cúng Phật – ông bà xong, mẹ cho ăn”, vì thế ìđánh đu” của tôi có ngiax là thèm thuồng bởi những trái cây cúng Phật thường được mẹ chọn lựa trái to nhất, ngon nhất.
Bao giờ cho đến tháng Năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
Quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
Bờ ao đom đóm chập chờn
Trong leo lẻo những vui buồn xa xôi.
Những ý thơ này chắc rằng ai ai cũng đều có được diễm phúc tận hưởng. Dưới ánh mắt và trí tưởng tượng của tuổi thơ, ta nhìn vạn vạt đều có thật một cách dễ dàng và gần gũi. Sao trên trời làm sao mà đếm được, nhưng tuổi thơ đếm được (một ông sao sáng, hai ông sáng sao...) dù đó chỉ là đường vòng tròn không kết thúc, để đưa ta vào... giấc ngủ! Ðể rồi các thế hệ nối tiếp nhau, thay nhau mà tiếp tục đếm; đếm hoài cho đến khi qua tuổi trưởng thành rồi nhường lại cho đàn con mà ta tiếp tục ngồi vào vị trí của người mẹ. Cho nên:
Mẹ ru cái lẽ ở đời
Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn.
Dù trong nhận thức đã từng hiểu được giá trị đích thực của những chuẩn mực đạo đức cần thiết nơi mỗi con người, thế mà tôi vẫn phải giật mình khi đọc đến hai câu này! Quả thật, trong kho tàng hát ru của dân tộc, có câu nào mà không mang nặng một ý nghĩa nhân văn nào đó, kể cả những điều nhỏ nhất. Ở người mẹ Việt Nam sữa và hát có đủ đầy nuôi bao thế hệ khôn lớn, vỗ an bao nghĩa đậm tình sâu và đúc kết nên bản thiên trường ca tình mẹ bất tử. Ngày nay, có không ít em bé được lớn kên, được nuôi dưỡng từ sự ỷ lại và phó mặc; ru con bằng máy cassette mà trong đó vọng ra nào là giai điệu Pop – Rock – Disco và hiện nay là Rap, đẻ rồi các em này lơn kên khi bập bẹ đã thốt ra được nào là ìBai” – ìOk” – lớn lên chút nữa thì ìTa là Triển hộ vệ đây!”, ìTa là Ninza đây!”. Cho nên chính nhà thơ đã phải thốt lên, đầy nỗi lo lắng:
Bà ru mẹ, mẹ ru con
Liệu mai sau các con còn nhớ chăng?
Chỉ có những đứa con được lớn lên mang trong mình cả xác lẫn hồn mẹ cho dù có phieu bạt góc bể chân trời vẫn không quên được nơi nào quê mẹ và vị trí đặt nôi võng khi xưa ta nằm. Ấy vaayjmaf niềm thương trọn vẹn đó vẫn như da diết, ai hoài:
Nhìn về quê mẹ xa xăm
Lòng ta chỗ ướt mẹ nằm đêm mưa.
Ðể rồi nhà thơ chọn cau ca dao để kết thúc bài thơ như trả về cho đạo lý dân tộc một gia tài nguyên vẹn; lại nữa như muốn gợi ý với thế nhân rằng: dù thơ cac có hay đến thế nào đi nữa cũng không bằng chính lời ru mộc mặc khi nao, xem như sự kết thúc cũng là sự bắt đầu. Với tôi, đó còn là lời nhắn nhr với những ai đã chóng quên cội nguồn, mà thiếu vắng nó không còn là một giá trị văn hóa – nhân bản của một dân tộc”
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương.
DƯƠNG NHƯ TÂM
Nguyễn Duy
Bần thần hương huệ thơm đêm
khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn
chân nhang lấm láp tro tàn
xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đào
nón mê thay nón quai thao đội đầu
rối ren tay bí tay bầu
váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò ... sung chát đào chua ...
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm...
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ ... mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
Nhìn về quê mẹ xa xăm
lòng ta -- chỗ ướt mẹ nằm đêm xưa
ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
miệng nhai cơm búng , lưỡi lừa cá xương
Saigon, Mùa thu 1986
-------------------------------------
Tuy không phải là người chuyên đọc và phê binh hoặc giới thiệu thơ, càng không phải là người yêu thơ văn, nhưng ý nghĩa bài thơ đã thật sự gieo vào tâm khảm người đọc về một ý niệm – giá trị tuyệt vời, tạo nên sức sống cho bài thơ mà việc làm, tìm tòi của tôi – như vừa nói – xuất phát cũng từ đó. Mãi cho đến gần đây, qua làn sóng Ðài Tiếng nói Việt Nam, qua giọng ngâm của Nghệ sĩ Trần Thị Tuyết, khiến cảm niệm ai hoài, nhân tiết hội Vu Lan thêm rạo rực. Và tôi nhận thấy không thể không giãi bày sự cảm niệm riêng tư ấy.
Nhà thơ Nguyễn Duy có lẽ đi từ ca dao được mẹ ru bên cánh võng thử ấu thơ, nêu trong tâm khảm đã bật ra bao nỗi lòng bằng chính lời ru, và đã được lấy tựa đề cho bài thơ ìNgồi buồn nhớ mẹ ta xưa, miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương”. Bài thơ được bắt đầu bằng sự sâu lắng hết sức thiêng liêng, mênh mông gợi lên cho ta một khoảng không gian rộng lớn, làm lộ rõ nét cô đơn của đứa con mồ côi vừa mất mẹ:
Bần thận hương huệ thơm đêm
Khói nhang vẽ nẻo đường lên Niết bàn
Chân nhang lắm láp tro tàn
Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào.
Tại sao lại phải là ìkhói nhang” mà không là ánh nến mới có thể ìvẽ nẻo đường kên Niết bàn”? Giữa khói nhang và Niết bàn trong bài thơ đủ nói lên tập quán dân tộc với chân lý Phật giáo, dù Niết bàn với ý nghĩa Phật học không là điều đơn giản. Theo tinh thần Hoa Nghiêm thì Niết bàn không xảy ra trong thế giới khách quan mà chỉ xảy ra trong thế giới nhận thức. Bằng con mắt tục đế, chúng ta dễ dàng hiểu được Niết bàn trong thơ Nguyễn Duy, có nghĩa là một vị trí – địa danh xứng đáng đối với tấm lòng hiếu thảo của người con dành cho người mẹ, nên chúng ta chấp nhận được. Và có lẽ như biết được ý nghĩa trên nên Nguyễn Duy phải nói ìvẽ nẻo đường lên Niết bàn”. Nhìn thấy ìchân nhang lấp láp tro tàn” là một hình tượng tất yếu về một kiếp đời thọ nghiệp; nó còn nói lên cái bóng, công ơn lao nhọc cả cuộc đời của mẹ một cách cô đọng, thay vì tác giả phải kể lể bằng nhiều hình ảnh khác như ìcánh cò lặn lội...”v.v...
Mẹ ta không có yếm đào
Nón mê thay nón quan thao đội đầu
Rối ren tay bí tay bầu
Váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu bốn mùa.
Từ trước đến nay, tuy tự nhận mình là một người ít khi tiếp xúc với thơ văn, nhưng tôi vẫn chưa thấy có moọt áng văn thơ nào ca ngợi – tả tỉ mỉ về một người mẹ giàu sang, chân tay cắt móng gọn gàng, mắt mũi đầy ắp silicon đặc sệt; chỉ là những bà mẹ nghèo, tần tảo, chai sần da sạm với đôi quang gánh đè nặng bờ vai lao nhọc. Ai đã từng thấy được dây bí, dây bầu, dây mướp leo với vô số tay quăng bám chặt và rẽ ngọn trăm hướng để giữ cho thân mình đủ sức mang nặng những đứa con - những trái đậu lủng lẳng, lúc nào, cũng ghì nặng thân dây... mới cảm nhận được câu thơ của Nguyễn Duy đến nao lòng, và thầm thán phục sự ví von tài tình – tuyệt vời của nhà thơ. Không phải của đất nước ta vốn có truyền thống văn minh nông nghiệp, mà khi nói về ìnhuộm bùn”, tức là làm ruộng, cuốc đất, trồng cây; đó chỉ là một sự hiểu biết, hàm sức về tình mẹ phương Ðông, muốn tự mình nuôi dạy con cái, chịu đựng tất cả lao nhọc để cho con khôn lớn; không dựa dẫm vào bảo hiểm, nhà trẻ, cấp dưỡng hoặc phó mặc cho xã hội, nhà trường. Màu nâu còn là màu của đất, mà đất thì được tắm mát bởi nhân duyên của bốn mùa nhiết đới vốn hằng gian khổ. Người học Phật còn ìđi sâu” vào lòng đất hơn bằng tư tưởng tuyệt vời của Tâm địa quán; nó sinh ra tất cả và nó ôm ấp tất cả (Chúng sinh chi tâm du như đại địa, ngũ cốc – ngũ quả tùng đại địa sanh). Kể cả cái tâm của tam giới cũng chỉ là 3 tên của đất (Dĩ thử nhân duyên tam giới, duy tâm tam danh chi địa). Phải chăng do các yếu tố chân lý đó nên chư Tổ truyền thừa xứ ta xưa kia đã khéo chọn màu nâu để hàng Tăng lữ mặc, ngầm nhắc nhở về một duyên sanh, một ứng dụng tùy cơ cho đạo Phật Việt Nam.
Cái cò – sung chát – đào chua
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
Những lời tiêu biểu trong các bài hát ru, còn là những kỷ niệm tuổi thơ, đưa vào trong miệng bắt đầu kể thứ gì đang nắm được trong tay, và còn mãi tiếc nuối, nên thay vì ìcây cải về trời”, ta nghe như lời ru rất thiêng liêng phải được bay về trời, cao mãi, cao vút. Vì thế mà bàn chân ta dong ruổi với gói hành tràng mang theo đó là những lời mẹ ru; lỡ mai ta nằm xuống thì vẫn còn đó, còn hoài với đạo lý thế nhân: những lời ru.
Bao giờ cho đến mùa Thu
Trái hồng, trái bưởi đãnh đu giữa rằm.
Nhà thơ Nguyễn Duy chắc lúc tuổi thơ được thừa hưởng những kỷ niệm vui buồn dưới tàn cây trong vườn nhà, mùa nào thức ấy cho nên luôn nhìn được những quả trái trên cành mà mẹ dành chờ qua rằm cúng Phật, cúng tổ tiên hoặc đem bán đổi gạo. Riêng tôi, ìnhững trái hồng, trái bưởi đánh đu giữa rằm” là kỷ niệm về một cách lễ nghĩa mẹ dạy ìđể cúng Phật – ông bà xong, mẹ cho ăn”, vì thế ìđánh đu” của tôi có ngiax là thèm thuồng bởi những trái cây cúng Phật thường được mẹ chọn lựa trái to nhất, ngon nhất.
Bao giờ cho đến tháng Năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
Quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
Bờ ao đom đóm chập chờn
Trong leo lẻo những vui buồn xa xôi.
Những ý thơ này chắc rằng ai ai cũng đều có được diễm phúc tận hưởng. Dưới ánh mắt và trí tưởng tượng của tuổi thơ, ta nhìn vạn vạt đều có thật một cách dễ dàng và gần gũi. Sao trên trời làm sao mà đếm được, nhưng tuổi thơ đếm được (một ông sao sáng, hai ông sáng sao...) dù đó chỉ là đường vòng tròn không kết thúc, để đưa ta vào... giấc ngủ! Ðể rồi các thế hệ nối tiếp nhau, thay nhau mà tiếp tục đếm; đếm hoài cho đến khi qua tuổi trưởng thành rồi nhường lại cho đàn con mà ta tiếp tục ngồi vào vị trí của người mẹ. Cho nên:
Mẹ ru cái lẽ ở đời
Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn.
Dù trong nhận thức đã từng hiểu được giá trị đích thực của những chuẩn mực đạo đức cần thiết nơi mỗi con người, thế mà tôi vẫn phải giật mình khi đọc đến hai câu này! Quả thật, trong kho tàng hát ru của dân tộc, có câu nào mà không mang nặng một ý nghĩa nhân văn nào đó, kể cả những điều nhỏ nhất. Ở người mẹ Việt Nam sữa và hát có đủ đầy nuôi bao thế hệ khôn lớn, vỗ an bao nghĩa đậm tình sâu và đúc kết nên bản thiên trường ca tình mẹ bất tử. Ngày nay, có không ít em bé được lớn kên, được nuôi dưỡng từ sự ỷ lại và phó mặc; ru con bằng máy cassette mà trong đó vọng ra nào là giai điệu Pop – Rock – Disco và hiện nay là Rap, đẻ rồi các em này lơn kên khi bập bẹ đã thốt ra được nào là ìBai” – ìOk” – lớn lên chút nữa thì ìTa là Triển hộ vệ đây!”, ìTa là Ninza đây!”. Cho nên chính nhà thơ đã phải thốt lên, đầy nỗi lo lắng:
Bà ru mẹ, mẹ ru con
Liệu mai sau các con còn nhớ chăng?
Chỉ có những đứa con được lớn lên mang trong mình cả xác lẫn hồn mẹ cho dù có phieu bạt góc bể chân trời vẫn không quên được nơi nào quê mẹ và vị trí đặt nôi võng khi xưa ta nằm. Ấy vaayjmaf niềm thương trọn vẹn đó vẫn như da diết, ai hoài:
Nhìn về quê mẹ xa xăm
Lòng ta chỗ ướt mẹ nằm đêm mưa.
Ðể rồi nhà thơ chọn cau ca dao để kết thúc bài thơ như trả về cho đạo lý dân tộc một gia tài nguyên vẹn; lại nữa như muốn gợi ý với thế nhân rằng: dù thơ cac có hay đến thế nào đi nữa cũng không bằng chính lời ru mộc mặc khi nao, xem như sự kết thúc cũng là sự bắt đầu. Với tôi, đó còn là lời nhắn nhr với những ai đã chóng quên cội nguồn, mà thiếu vắng nó không còn là một giá trị văn hóa – nhân bản của một dân tộc”
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương.
#24
Đã gửi 24-05-2006 - 07:13
quockhanhnauy
-
- Thành viên
-
- 49 Bài viết
Toán Học_ForeverCTK44
bài thơ cảm động quá
có lẽ những ai sinh ra và lớn lên từ nhưng vùng quê nghèo khó thì mới thấy nỗi vất vả của người mẹ
và mới thấy đươc cái tình trong bài thơ này
mong được làm quen với người đăng bài này(địa chỉ nick yahoo của mình =nick trong diễn đàn) x
xin cảm ơn đã cho mình đọc bài thơ xúc động đến thế
có lẽ những ai sinh ra và lớn lên từ nhưng vùng quê nghèo khó thì mới thấy nỗi vất vả của người mẹ
và mới thấy đươc cái tình trong bài thơ này
mong được làm quen với người đăng bài này(địa chỉ nick yahoo của mình =nick trong diễn đàn) x
xin cảm ơn đã cho mình đọc bài thơ xúc động đến thế
Mùa tiễn nhau gấp gáp từng hơi thở
Khoảng trời xa nghiêng bóng nắng bập bùng
Bụi đường đỏ vô tình cay xe mắt
Trái tim buồn neo lại chút xa xăm!!!....
Khoảng trời xa nghiêng bóng nắng bập bùng
Bụi đường đỏ vô tình cay xe mắt
Trái tim buồn neo lại chút xa xăm!!!....
0 người đang xem chủ đề
0 thành viên, 0 khách, 0 thành viên ẩn danh
