KIỂM TRA TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG LỚP 11Câu 4. Trong mặt phẳng cho $2n+1$ đường thẳng phân biệt sao cho không có $2$ đường thẳng nào song song hoặc vuông góc và không có 3 đường thẳng nào đồng quy. Chúng cắt nhau tạo thành các tam giác. Chứng minh số tam giác nhọn được tạo ra không vượt quá $\dfrac{n(n+1)(2n+1)}{6}$.
Lời giải
Gọi f(n) là số các tam giác nhọn được tạo thành từ các đường thẳng như đầu bài.
Ta cần chừng minh $f(n)\leq \frac{n(n+1)(2n+1)}{6}$
Gọi g(n) là số các tam giác tù được tạo thành từ các đường thẳng
Gọi 1 tam giác được tạo thành bởi 3 đường thẳng a,b,c là "nhọn cạnh a" nếu các góc chung cạnh a của tam giác đó là góc nhọn.
Ta chọn 1 đường thẳng x trong số 2n+1 đường thẳng đã cho làm trục hoành.
Do không có 2 đường thẳng nào song song hay vuông góc và không có 3 đường thẳng nào đồng qui nên các đường thẳng còn lại sẽ được chia thành 2 tập.
Tập A gồm các đường thẳng với hệ số góc dương
Tập B gồm các đường thẳng với hệ số góc âm
Hai đường thẳng tạo với x một tam giác "nhọn cạnh x" nếu 1 đường thẳng thuộc A và 1 đường thẳng thuộc B
Gọi p là số đường thẳng thuộc A,q là số đường thẳng thuộc B.
Có p+q=2n.
Số tam giác "nhọn cạnh x" là pq
Có $pq\leq \left ( \frac{p+q}{2} \right )^{2}=n^{2}$
Do x có thể là đường thẳng bất kì trong số 2n+1 đường thẳng đã cho nên ta có
Số tam giác "nhọn cạnh x " $\leq n^{2}(2n+1)$
Trong cách tính trên mỗi tam giác nhọn được tính 3 lần (theo 3 cạnh), mỗi tam giác tù được tính 1 lần.
Do đó
$3f(n)+g(n)\leq n^{2}(2n+1)$
Tổng số tam giác được tạo thành từ các đường thẳng đã cho là $C_{2n+1}^{3}$
$\Rightarrow f(n)+g(n)=C_{2n+1}^{3}=\frac{(2n+1)(2n)(2n-1)}{6}$
$\Rightarrow 2f(n)\leq n^{2}(2n+1)-(f(n)+g(n))=\frac{n(n+1)(2n+1)}{3}$
$\Rightarrow f(n)\leq \frac{n(n+1)(2n+1)}{6}$ (đpcm)
- shinichigl và davidsilva98 thích