N.L.QUan

"Đừng đạp lên những hình vẽ của tôi".

Đó là câu nói nổi tiếng của một ông già râu tóc bạc phơ đang ngồi trầm ngâm giữa vô số nhưng hình học vẽ đầy trên ma tự cát sau lưng. Ông lão ấy là một nhà toán học vĩ đại, một nhà sáng chế tái năng thời cổ đại mà bây giờ người ta vẫn biết đến, đó là Ác Si Mét.
Ông sinh vào khoảng năm 287 trước công nguyên trong 1 gia đình buôn bán ở thành Phố Syracuse phía nam bán đảo Sicile. Cha ông là 1 nhà thiên văn nên sự say mê nghiên cứu đã ảnh hưởng đến ông từ nhỏ.
Chắc hẳn mọi nguời đều biết câu chuyện nhà Vua Hê Rông II đòi ông tìm cách xác minh xem chiếc vương miện có phải được chế bằng vàng không. Sau nhiều ngày suy nghĩ mà chưa tìm ra, tình cờ, lúc ngồi tắm trong bồn nước đầy, ông đã suy nghĩ, tình cờ phát hiện thấy, mình cố dìm xuống nước thì càng bị đẩy lên. Và thế là ông sung sướng, cứ thế chạy vụt ra đường, la lớn " Ơ rê ca....". Chỉ với một chiếc cân, bình nước, chiếc vương miện và một khối vàng, khối bạc, không những ông đã trả lời được câu hỏi của nhà vua mà còn từ đó phát biểu nguyên lí về sức đẩy của nước, có rất nhiều ứng dụng quan trọng ngày nay.
Khi ở Ai Cập, ông đã phát minh ra chiếc vítác si mét để hút nước mà hiện nay còn được sử dụng ở Bắc Phi. Ông cũng là tác giả của nguyên lí đòn bẩy và câu nói nổi tiếng: "Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng được cả trái đất". Ông đã phối hợp những phương pháp nghiên cứu của Vật Lí, cơ học, nhờ thế đã tìm ra một số phương pháp tính diện tích vật thể theo cách tính xấp xỉ: chia nhỏ vô số lần và lấy tổng các phần nhỏ đó, do vậy có thể coi Ác Si Mét là ông tổ của phép tính tích phân và vi phân mà sau này mới được nghiên cứu sâu sắc.

Tài năng của ông được thể hiện rõ nhất trong cuộc chiến tranh kéo dài suốt 3 năm chống cuộc phong tỏa thành Xi Ra Cớt (Syracycure) của quân La Mã xâm lược. Ông đã tính toán thiết kế và chỉ đạo việc đóng thuyền khổng lồ dài cả trăm mét, có cả lâu đài ba tầng gồm đủ loại phòng ăn, phòng ngủ, thư viện, đền, sân chơi. Chiếc thuyền có ba tầng mái chèo, mỗi tầng có 20 mái chèo. Trên cột buồm chính có gương mặt trời tập trung ánh sáng để đốt cháy thuyền giặc. Mũi thuyền có máy bắn đá, bắn được những tảng đá 150 kg, xa hơn 100m, bên hông thuyền có vô số máy bắn đạn lửa. Cuộc chiến đấu diễn ra thật khủng khiếp với kẻt thù. Lại có những chiếc cần cẩu khổng lồ vươn cánh tay ra biển nhấc gọn cả chiến thuyền địch rồi hất chìm xuống biển. Tướng La Mã phải gọi Ác Si Mét là Bri-a -rút ( Briarus)- tên quái vậy thần thoại có 100 cánh tay.

Theo sử gia Plu-tác, tướng Méc Xem Lút rất phục tàu Ác Si Mét và mật lệnh phải bắt sống Ác Si Mét. Nhân Sở hởi của Quân Hi Lạp lễ cúng thần rượu nho, Quân La Mã tràn vào cướp phá, chiếm thành và lưỡi gươm tàn bạo của 1 tên lính đã kết liễu cuộc đời sáng tạo của 1 thiên tài, đó là năm 212 trước CN, Lúc đó ASM đã 75 tuổi.

Sau khi ông mất hơn 1 thế kỉ thì các nhà hùng biện La Mã là Xi rê rông đã tìm ra mộ của ông và thể theo lời chăng chối của ông. cho đăth mộ bia chỉ có một hình vẽ đơn giản mà lúc còn sống ông rất thích: MỘT HÌNH CẦU NỘI TIẾP TRÓNG HÌNH TRỤ.